"Wkuwanie" nie jest dobrym sposobem uczenia się matematyki, ale od tej zasady są wyjątki. Wyniki często powtarzanych obliczeń wygodnie jest zapamiętać. Przyspiesza to odpowiadanie na pytania i rozwiązywanie zadań. Kilka przykładów:
- tabliczka mnożenia od 1 do 100
- kwadraty liczb od 1 do 20
- sześciany liczb od 1 do 10
- kolejne potęgi liczby 2 (od 1 do 10)
- liczby pierwsze mniejsze od 100
tabliczka mnożenia
Tabliczka mnożenia wydaje się śmiertelnie nudna i niepotrzebna. Po co uczyć się na pamięć wyników stu działań, skoro mamy kalkulatory, komórki, komputery? Oto kilka powodów:
- W sklepie niewygodnie jest sięgać po smartfon, żeby sprawdzić, czy za 50 zł kupisz sześć jugurtów po 8 zł za sztukę.
- Na egzaminie po 8 klasie nie wolno używać kalkulatorów.
- Liczby dwucyfrowe lub większe mnożymy pisemnie, ale robi się to mnożąc i dodając liczby jednocyfrowe. Od biedy można liczyć "na palcach", lecz to pochłania cenny czas.
Lepiej zapamiętać te liczby. Nawet, jeśli zajmie to trochę czasu. Tym bardziej, że w rzeczywistości jest ich znacznie mniej, niż sto.
Doskonale wiemy, że dowolna liczba pomnożona przez 1 nie zmieni wartości. Nie musimy tego zapamiętywać. Takich mnożeń przez jedynkę jest w tabliczce 19, usuwamy je, zostaje więc do zapamiętania 81 wyników. Tylko, że mnożenie przez 10 też daje oczywisty wynik, skreślamy kolejnych 9 liczb, zostaną 72. Teraz zauważmy, że mnożenie jest przemienne: 3 · 6 = 18 tak samo, jak 6 · 3 = 18. Dlatego liczbę wyników które musimy zapamiętać zmniejszamy o połowę. Zostaje 36.
Oto one:
2·2 = 4 | |||||||
2·3 = 6 | 3·3 = 9 | ||||||
2·4 = 8 | 3·4 = 12 | 4·4 = 16 | |||||
2·5 = 10 | 3·5 = 15 | 4·5 = 20 | 5·5 = 25 | ||||
2·6 = 12 | 3·6 = 18 | 4·6 = 24 | 5·6 = 30 | 6·6 = 36 | |||
2·7 = 14 | 3·7 = 21 | 4·7 = 28 | 5·7 = 35 | 6·7 = 42 | 7·7 = 49 | ||
2·8 = 16 | 3·8 = 24 | 4·8 = 32 | 5·8 = 40 | 6·8 = 48 | 7·8 = 56 | 8·8 = 64 | |
2·9 = 18 | 3·9 = 27 | 4·9 = 36 | 5·9 = 45 | 6·9 = 54 | 7·9 = 63 | 8·9 = 72 | 9·9 = 81 |
Na koniec jeszcze dwie miłe okoliczności:
Mnożenie liczby 5 przez kolejne liczby od 2 do 9 daje łatwe do zapamiętania iloczyny: 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45.
Kwadraty liczb 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 także są łatwe do zapamiętania.
Kolorowym tłem wyróżnione są wartości kwadratów liczb.
Dla porządku zapiszmy "kompletną" tabliczkę mnożenia na dwa sposoby:
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
2 | 2 | 4 | 6 | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 |
3 | 3 | 6 | 9 | 12 | 15 | 18 | 21 | 24 | 27 | 30 |
4 | 4 | 8 | 12 | 16 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 40 |
5 | 5 | 10 | 15 | 20 | 25 | 30 | 35 | 40 | 45 | 50 |
6 | 6 | 12 | 18 | 24 | 30 | 36 | 42 | 48 | 54 | 60 |
7 | 7 | 14 | 21 | 28 | 35 | 42 | 49 | 56 | 63 | 70 |
8 | 8 | 16 | 24 | 32 | 40 | 48 | 56 | 64 | 72 | 80 |
9 | 9 | 18 | 27 | 36 | 45 | 54 | 63 | 72 | 81 | 90 |
10 | 10 | 20 | 30 | 40 | 50 | 60 | 70 | 80 | 90 | 100 |
1·1 = 1 | 2·1 = 2 | 3·1 = 3 | 4·1 = 4 | 5·1 = 5 |
1·2 = 2 | 2·2 = 4 | 3·2 = 6 | 4·2 = 8 | 5·2 = 10 |
1·3 = 3 | 2·3 = 6 | 3·3 = 9 | 4·3 = 12 | 5·3 = 15 |
1·4 = 4 | 2·4 = 8 | 3·4 = 12 | 4·4 = 16 | 5·4 = 20 |
1·5 = 5 | 2·5 = 10 | 3·5 = 15 | 4·5 = 20 | 5·5 = 25 |
1·6 = 6 | 2·6 = 12 | 3·6 = 18 | 4·6 = 24 | 5·6 = 30 |
1·7 = 7 | 2·7 = 14 | 3·7 = 21 | 4·7 = 28 | 5·7 = 35 |
1·8 = 8 | 2·8 = 16 | 3·8 = 24 | 4·8 = 32 | 5·8 = 40 |
1·9 = 9 | 2·9 = 18 | 3·9 = 27 | 4·9 = 36 | 5·9 = 45 |
1·10 = 10 | 2·10 = 20 | 3·10 = 30 | 4·10 = 40 | 5·10 = 50 |
6·1 = 6 | 7·1 = 7 | 8·1 = 8 | 9·1 = 9 | 10·1 = 10 |
6·2 = 12 | 7·2 = 14 | 8·2 = 16 | 9·2 = 18 | 10·2 = 20 |
6·3 = 18 | 7·3 = 21 | 8·3 = 24 | 9·3 = 27 | 10·3 = 30 |
6·4 = 24 | 7·4 = 28 | 8·4 = 32 | 9·4 = 36 | 10·4 = 40 |
6·5 = 30 | 7·5 = 35 | 8·5 = 40 | 9·5 = 45 | 10·5 = 50 |
6·6 = 36 | 7·6 = 42 | 8·6 = 48 | 9·6 = 54 | 10·6 = 60 |
6·7 = 42 | 7·7 = 49 | 8·7 = 56 | 9·7 = 63 | 10·7 = 70 |
6·8 = 48 | 7·8 = 56 | 8·8 = 64 | 9·8 = 72 | 10·8 = 80 |
6·9 = 54 | 7·9 = 63 | 8·9 = 72 | 9·9 = 81 | 10·9 = 90 |
6·10 = 60 | 7·10 = 70 | 8·10 = 80 | 9·10 = 90 | 10·10 = 100 |
potęgi
Pamiętając wartości potęg liczysz szybciej, ale nie to jest najważniejsze. O wiele większą korzyść przyniesie Ci to przy obliczaniu pierwiastków. Pomyśl: jeśli masz obliczyć 42 to jeśli nie znasz wyniku na pamięć poradzisz sobie mnożąc 4 przez 4. Ale co będzie, jeśli przyjdzie Ci obliczyć albo ? Można próbować trafić potęgując kolejne liczby, ale zajmuje to dużo cennego czasu. Lepiej zapamiętać. Jeśli nie wszystkie, to jak najwięcej.
drugie potęgi liczb od 1 do 15 |
---|
12 = 2 |
22 = 4 |
32 = 9 |
42 = 16 |
52 = 25 |
62 = 36 |
72 = 49 |
82 = 64 |
92 = 81 |
102 = 100 |
112 = 121 |
122 = 144 |
132 = 169 |
142 = 196 |
152 = 225 |
162 = 256 |
172 = 289 |
182 = 324 |
192 = 361 |
202 = 400 |
trzecie potęgi liczb od 1 do 10 |
---|
13 = 1 |
23 = 8 |
33 = 27 |
43 = 64 |
53 = 125 |
63 = 216 |
73 = 343 |
83 = 512 |
93 = 729 |
103 = 1000 |
kolejne potęgi liczby 2 |
---|
21=2 |
22 = 4 |
23 = 8 |
24 = 16 |
25 = 32 |
26 = 64 |
27 = 128 |
28 = 256 |
29 = 512 |
210 = 1024 |
liczby pierwsze
Przydają się na przykład wtedy, kiedy trzeba sprawdzić, czy można skrócić ułamek. Powiedzmy, że trafił Ci się ułamek . Jeśli pamiętasz, że zarówno 19, jak i 43 są liczbami pierwszymi, to wiesz, że tego ułamka nie można skrócić. Ani licznik, ani mianownik nie dzieli się przez liczbę inną, niż on sam oraz 1. Z tym, że dzielenie przez 1 niczego nie zmieni.
liczby pierwsze mniejsze od 100 | ||||
---|---|---|---|---|
2 | 3 | 5 | 7 | 11 |
13 | 17 | 19 | 23 | 29 |
31 | 37 | 41 | 43 | 47 |
53 | 59 | 61 | 67 | 71 |
73 | 79 | 83 | 89 | 97 |